24 czerwca br. w Nowej Brzeźnicy oraz w Wieluniu odbyła się ogólnopolska inauguracja ogłoszonego przez Sejm RP Roku Jana Długosza. Miejsca tych uroczystości nie były wybrane przypadkowo. W Nowej Brzeźnicy, będącej obecnie siedzibą gminy i należącej do powiatu pajęczańskiego, 1 grudnia 1415 r. przyszedł na świat Jan Długosz. Z kolei w Wieluniu pochowani są jego rodzice – Jan Długosz oraz Beata, córka Marcina z Borowna. Uroczystości rozpoczęły się w hali sportowej Publicznego Gimnazjum im. Jana Pawła II w Brzeźnicy. Zebranych gości przywitał wójt gminy Nowa Brzeźnica, p. Jacek Jarząbek oraz Prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego prof. dr hab. Jan Szymczak. Wśród zebranych gości znaleźli się m. in. rektor Akademii Jana Długosza w Częstochowie, prof. Zygmunt Bąk, prezes Polskiego Towarzystwa Heraldycznego prof. Sławomir Górzyński, prezes Polskiego Towarzystwa Geograficznego prof. Antoni Jackowski, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych prof. Władysław Stępniak, członkowie Prezydium Zarządu Głównego PTH w osobach: Zofia Kozłowska, prof. Andrzej Chwalba, prof. Anna Pobóg – Lenartowicz ( wiceprezesi), Henryk Rutkowski, prof. Marian Drozdowski, dr Jan Chańko ( członkowie), prof. Jolanta Daszyńska – prezes łódzkiego oddziału PTH, dziekan Wydziału Filologiczno – Historycznego Akademii Jana Długosza prof. Agnieszka Czajkowska, prof. Marceli Antoniewicz, dyrektor Instytutu Historii Akademii Jana Długosza w Częstochowie, jeden z pomysłodawców całego przedsięwzięcia, dyrektor Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Sławomir Sprawski, prof. Wojciech Mrozowicz (Uniwersytet Wrocławski), Andrzej Sękiewicz, prezes Ponadregionalnego Stowarzyszenia Edukacyjnego Wieniawa w Kłobucku oraz Marek Śliwiński, wiceprezes tego stowarzyszenia (członkowie Komitetu Honorowego Roku Długosza), prof. Jan Tęgowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, prof. Maciej Trąbski z Akademii Jana Długosza w Częstochowie. Obecni byli także przedstawiciele władz samorządowych –ze starostą Janem Rysiem i wicestarostą pajęczańskim Mariuszem Mielczarkiem na czele, wójt Wielunia Paweł Okrasa, wójtowie oraz radni okolicznych gmin. Ordynariuszowi diecezji częstochowskiej, arcybiskupowi Wacławowi Depo towarzyszyli dziekani poszczególnych dekanatów, proboszcz miejscowej parafii ks. Wiesław Sochański wraz z księżmi wywodzącymi się z Nowej Brzeźnicy. Wśród zaproszonych gości znaleźli się także dyrektorzy szkół i przedszkoli działających na terenie gminy wraz z dziećmi i młodzieżą, wśród nich uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Brzeźnicy, przedstawiciele Ochotniczych Straży Pożarnych, kół gospodyń wiejskich i ośrodków kultury.
Po części oficjalnej zebrani goście ( w liczbie kilkuset) udali się procesjonalnie pod Urząd Gminy, gdzie odsłonięto tablicę ufundowaną z okazji 600.rocznicy urodzin Jana Długosza oraz złożono kwiaty pod pomnikiem słynnego kronikarza. Następnie zebrani przeszli do kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela na uroczystą Mszę św. odprawianą za duszę śp. Jana Długosza. Mszy św. przewodniczył i wygłosił homilię arcybiskup Wacław Depo. Zarówno w szkole, jak i w kościele zebranym towarzyszyły chóry: PSP w Nowej Brzeźnicy, Akademii Jana Długosza w Częstochowie, parafii p. w. św. Jana Chrzciciela w Nowej Brzeźnicy oraz orkiestra dęta z Brzeźnicy Starej. Po zakończonym nabożeństwie zebrani udali się w miejsce prowadzonych prac archeologicznych, gdzie informacje na temat postępu prac związanych z poszukiwaniem zamku Długoszów przedstawił mgr Aleksander Andrzejewski z Uniwersytetu Łódzkiego. Następnie prof. Antoni Jackowski ( prezes Polskiego Towarzystwa Geograficznego) otworzył szlak geograficzny Jana Długosza. Licznie zebrani goście skorzystać mogli także z atrakcji przygotowanych specjalnie z okazji przypadającego w tym dniu w parafii odpustu.
Dalsze uroczystości odbywały się w godzinach popołudniowych w Wieluniu. Tu zebrani goście, do których dołączyli m. in. sekretarz generalny Polskiej Akademii Umiejętności prof. Jerzy Wyrozumski, prezes Stałego Komitetu Mediewistów Polskich prof. Leszek Słupecki, dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej Jan Książek, wysłuchali najpierw prelekcji ks. prof. Jana Związka na temat rodziny Długoszów i ich powiązań z ziemią wieluńską. Po niej nastąpiła modlitwa za zmarłych rodziców Jana Długosza i pozostałych zmarłych członków tego rodu. Uroczystość odbyła się w miejscu dawnej kolegiaty wieluńskiej p.w. św. Michała Archanioła, w której pochowani zostali rodzice kronikarza, a która została zbombardowana 1 września 1939 r. o godz. 4.40 podczas ataku wojsk hitlerowskich na Polskę. Następnie uczestnicy spotkania udali się do Muzeum Ziemi Wieluńskiej, gdzie wzięli udział w ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. Jan Długosz z Niedzielska – w 600.rocznicę urodzin kronikarza. Otworzył ją burmistrz Wielunia, Paweł Okrasa oraz dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej – Jan Książek. W trakcie konferencji, której przewodniczył o. dr Grzegorz Prus, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Zakonu Paulinów w Krakowie na Skałce, wysłuchano sześciu referatów, w następującej kolejności:
Warto wspomnieć, że w godzinach przedpołudniowych, także w Muzeum Ziemi Wieluńskiej, odbyły się warsztaty dla młodzieży szkół wieluńskich przygotowane przez zespół redakcji „Mówią Wieki”, w ramach grantu Jan Długosz w europejskiej przestrzeni kulturowej, realizowanego przez ZG PTH w ramach edycji programu „Patriotyzm jutra” Muzeum Historii Polski.
W przerwie konferencji jej uczestnicy mogli też obejrzeć niezwykle ciekawą wystawę pt. Jan Długosz i jego czasy, przygotowaną przez Muzeum Ziemi Wieluńskiej. Wśród eksponatów znajdował się ornat i kielich ufundowany dla kościoła w Kłobucku przez Jana Długosza.
Należy nadmienić, że uroczystości związane z Rokiem Długosza odbywają się w Polsce niemal od początku bieżącego roku. Warto tu wspomnieć chociażby ogólnopolską konferencję naukową, która odbyła się w Opolu w kwietniu br. pt. Śląsk w życiu i twórczości Jana Długosza, czy wystawę zorganizowaną w Sejmie RP pn. Związki Jana Długosza z Sandomierzem.
Kulminacja wydarzeń związanych z obchodami tego Roku nastąpi na jesieni br. Wtedy to będą miały miejsce Dni Długosza (w Kłobucku), liczne konferencje ( Kraków, Sandomierz, Rzeszów, Częstochowa, Ostromecko, Słupsk), wystawy, warsztaty i odczyty. Uroczyste zakończenie Roku Długosza będzie miało miejsce na Skałce w Krakowie. Już dziś wszystkich na nie serdecznie zapraszamy! Jednocześnie informujemy, że pod adresem www.jandlugosz.edu.pl jest już dostępny portal internetowy poświęcony Janowi Długoszowi (przygotowany w ramach grantu Jan Długosz w europejskiej przestrzeni kulturowej, realizowanego przez ZG PTH w ramach edycji programu „Patriotyzm jutra” Muzeum Historii Polski). Znajdą tam Państwo wszystkie informacje dotyczące życia i twórczości Jan Długosza, obchodów Roku Jubileuszowego oraz materiały dydaktyczne i edukacyjne. Administratorzy portalu będą też wdzięczni za wszelkie dane związane z uczczeniem sławnego kronikarza na terenie całego kraju oraz relacje z podejmowanych z tej okazji przedsięwzięć.
Anna Pobóg-Lenartowicz